File:1972 Festiniog Calendar i Sep.jpg

Y Cambrian, Y Rhymni, Y Taff, Y Barri—atgofion pell a dogfennau llychlyd yw'r cwmniau rheilffyrdd Cymreig hyn yn awr. Ond mae'r hynaf ohonynt i gyd gyda ni o hyd—Lein Fach Ffestiniog, mam holl reilffyrdd culion y byd. Wedi blynyddoedd lawer o ddirywiad a chyfnod byr o segurdod llwyr, daeth gwaredigaeth yn 1954, a byth er hynny mae pethau'n gwella'n gyson.

The Cambrian, the Rhymney, the Taff Vale, the Barry . . . the Welsh railway companies are now nearly all distant memories and dusty files. But the oldest of them all is still with us—the Festiniog Railway, mother of the world's narrow-gauge lines. After many years of decline and a short period of closure, it was rescued in 1954 and has been on the mend ever since.

Min nos ym Mhorthmadog; rheolwr y lein yn mwynhau egwyl yn yr haul tra mae Linda, o reilffordd chwarel y Penrhyn, yn symud dau gerbyd nad oes mo'u hangen ar dren olaf y dydd. Gerllaw, gwelir Iarll Meirionnydd yn paratoi i fynd dros y Cob i Boston Lodge i'w chadw tan y bore. Yn y cefndir, gwelir Ffowndri Britannia yn "ddrych o dristwch" erbyn hyn, wedi gyfnod adeiladu llongau ym Mhorthmadog ddod i ben.

S. Evans

Evening lull at Portmadoc: the line's Controller gets a brief taste of sunshine while Linda, from the Penrhyn Quarry Railway, removes two unwanted coaches from her next train and the crew of Earl of Merioneth open the drain cocks for their final trip, light, to Boston Lodge works. Behind is Britannia Foundry, a gaunt and empty relic of Portmadoc's shipbuilding days.